معنی حوض بزرگ

استخر

تالاب و آبگیر

آبنما

حوض. [] (اِخ) نام کواکبی چند از دب اکبر: و پیش بنات النعش بزرگ ستارگان بکردار نیم دایره، آنرا حوض خوانند. (التفهیم). رجوع به دب اکبر از صور کواکب و نفایس الفنون شود.

حوض. [ح َ] (ع اِ) آبدان. برکه. (منتهی الارب). جایی که برای آب در زمین سازند. آبگیر. (یواقیت العلوم) (منتهی الارب) (اقرب الموارد). ج، حیاض، احیاض. (منتهی الارب):
بدشت دگر بینمت آبگاه
بحوض دگر بینمت آبخور.
مسعودسعد.
حوض ز نیلوفر و چمن ز گل سرخ
کوه نشابور گشت و کان بدخشان.
عثمان مختاری.
خبر بردند شیرین را که فرهاد
به ماهی حوض بست و جوی بگشاد.
نظامی
|| حوض ظرف مدور برنجینی بود که در خیمه ٔ شهادت برپا و از برنج صیقلی ترتیب یافته بود و در میانه ٔ خیمه ٔ جماعت ومذبح قدری رو بطرف جنوب گذارده شده، کهنه و خدمه هیکل قبل از آنکه در خدمت خود شروع نمایند دستهای خود را در آنجا شست و شو میدادند. (قاموس کتاب مقدس).
- امثال:
حوض نساخته قورباغه پیدا شد.
- حوض الحمار؛ دشنام است یعنی شکسته سینه. (منتهی الارب). مهزوم الصدر. (اقرب الموارد). || (مص) گرد آوردن آب. (منتهی الارب) (اقرب الموارد).

چاله حوض. [ل َ / ل ِ ح َ / حُو] (اِمرکب) چال حوض. حوض های بزرگ با آب سرد در حمام برای شناوری. خزانه ای از آب سرد در حمام مخصوص چاله حوض بازها. حوض بزرگی در حمام های خزینه ای پر از آب سرد که شناگران و چاله حوض بازان در آنجا شنا کنند. دریاچه. و رجوع به چال حوض شود.

اگر بیند آب حوض همی خورد مال یابد از مردی توانگر و عاقبت کارش نیک است و مال یابد به قدر بزرگی حوض. - جابر مغربی

اگر بیند تن و جامه خود به حوض می شست، دلیل که اهل بیتش توبه کنند وسیرت نیک و راه دین جویند. اگر بیند جامه خود به حوض بشست و پلیدی ازجامه در زیر آب ظاهر گشت، دلیل که به علم کار نکند و به بدی در میان خلق مشهور شود. اگر بیند کنار حوض سبز رسته بود، دلیل که از علم خود منفعت یابد و مردم نیز از علم او منفعت یابند، خاصه که حوض مِلک او باشد. اگر بیند حوض ملک او نبود و از آنِ مسلمین بود زیاده و نقصان آن حوض به علمای آن دیار باز گردد یا به کسی که در آن شهر حاکم بود. اگر بیند آب حوض تیره و تلخ بود، دلیل بر غم و اندوه کند. - اب‍راه‍ی‍م‌ ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ ک‍رم‍ان‍ی

اصل حوض در خواب علم ودانش است. اگر بیند خویشتن با آب حوض همی شست، دلیل که توفیق یابد و ازگناه و عصیان باز ایستد. اگر دید همه آب حوض فرو برد و آن آب او خوش آمد، دلیل که عمر خود به سلامت گذراند و مالش زیاد شود. اگر اهل علم است علمش زیاد شود. - محمد بن سیرین

دیدن حوض در خواب بر چهار وجه است. اول: مردم با منفعت. دوم: مردی توانگر. سوم: مال جمع کرده. چهارم: عالمی که از وی علم و نفع حاصل کنند. - امام جعفر صادق علیه السلام

(حُ) [ع.] (اِ.) آبگیر، تالاب. ج. حیاض.

برکه، دبابه

لگن , تشتک , حوزه رودخانه , ابگیر , دستشویی , لگن خاصره , حفره لگن خاصره , لگنچه کلیوی , بند سیل گیر , سد , دریچه تخلیه , انبار , بندگذاشتن , از بندیا دریچه جاری شدن , خیس کردن , سنگ شویی کردن , خم , خمره , در خمره نهادن

آبگیر مصنوعی برای تزیین یا نگه‌داشتن آب،

جائی که برای آب در زمین سازند، آبگیر، آبدان

1043